BDO, czyli co się zmieniło od wprowadzenia rejestru
BDO jest bazą danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Wielu przedsiębiorcom ten temat spędza sen z powiek. Od momentu wprowadzenia w rejestrze wprowadzono wiele zmian. Poznaj zasady funkcjonowania rejestru, dowiedz się, co się zmieniło i jakie zasady BDO obowiązują w 2024 roku.
Czym jest system BDO?
System BDO to baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Jest to zintegrowany system teleinformatyczny, w którego skład wchodzi wspomniany rejestr BDO, a także moduły ewidencji i sprawozdawczości. Funkcjonują według ustawy z 14.12.2012 roku. Rejestr istnieje od 2018 roku.
Rejestrem BDO zarządza Ministerstwo Środowiska, a za jego prowadzenie odpowiedzialni są marszałkowie województw. Pozostałe moduły, czyli ewidencja i sprawozdawczość mogą być prowadzone w formie elektronicznej i składane jako coroczne sprawozdania z zakresu gospodarki odpadami, produktami i opakowaniami. Celem istnienia BDO jest skuteczna kontrola rynku gospodarki odpadami, czyli efektywna walka z nieprawidłowościami, które mogą pojawiać się w tym sektorze.
Korzyściami z wprowadzenia BDO jest wspomniana efektywna walka z nieprawidłowościami, ale także większa kontrola nad krajową gospodarką odpadami, monitoring nad procesem czy optymalizacja sprawozdawczości.
Problemy z BDO w 2020 roku
Spory problem z rejestrem wystąpił w 2020 roku. Według założeń programu przedsiębiorcy wytwarzający odpady powinni zarejestrować się w bazie najpóźniej 31 grudnia 2019 roku, by wraz z początkiem roku 2020 mieć możliwość operować dokumentami i sprawozdaniami. Duża część przedsiębiorców nie była jednak świadoma, że ma obowiązek rejestracji w bazie BDO. Skomplikowane przepisy ustawy o odpadach nie pomagały firmom w przeprowadzeniu całego procesu. Dopiero po dodatkowych wyjaśnieniach Ministerstwa Klimatu część wątpliwości została rozwiana. Efekt był taki, że mimo że w bazie powinno znajdować się wówczas nawet pół miliona podmiotów, w rzeczywistości było ich tam wtedy około 160 tysięcy.
Na skutek zamieszania termin możliwości prowadzenia ewidencji odpadowej w formie papierowej został wydłużony do 30 czerwca 2020 roku. Winne zamieszania były zawiłe przepisy, w których przedsiębiorcy nie mogli się łatwo rozeznać.
BDO w 2024 roku
W 2024 roku rejestr BDO jest nadal aktywnym i obowiązkowym narzędziem gospodarki odpadowej. Po wielu zmianach można uznać, że BDO pozwala przedsiębiorcom realizować w pełni obowiązki, prowadzić ewidencję odpadów, jak i sprawozdawczość odpadową. Wciąż system ma jednak dużo niedociągnięć i niektóre informacje muszą być zbierane również poza rejestrem.
Czy w 2024 roku da się w łatwy sposób ustalić, kto powinien zarejestrować się w BDO? Niestety, przepisy nadal nie należą do najbardziej przejrzystych. Rejestracja w BDO wynika z kilkunastu ustaw, m.in. Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (każdy, kto musi prowadzić ewidencję odpadów). Do tych podmiotów wliczają się np. warsztaty, zakłady kosmetyczne, firmy produkcyjne, solaria, gabinety stomatologiczne, gabinety lekarskie, duże biura czy firmy budowlane. Inne ustawy zobowiązujące do rejestracji to m.in.:
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (rejestracji w BDO z tytułu opakowań podlegają przykładowo: sklepy internetowe, gastronomia, importerzy towarów z EU lub poza),
- Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach.
Żeby mieć pewność, czy dany podmiot powinien zarejestrować się w BDO, należy:
- przeanalizować status odpadów wytwarzanych w firmie,
- ustalić prawidłowe kody odpadów,
- sprawdzić, czy można skorzystać z jednego z 46 wyjątków.
Od 24 maja 2023 roku obowiązek rejestracji w BDO obowiązuje nowe podmioty, np. punkty handlowe oraz gastronomiczne, które wprowadzają do obrotu ustalone produkty jednorazowego użytku wytworzone z tworzywa sztucznego.
