Zużyta fotowoltaika i co dalej? Jak utylizować?

Panele fotowoltaiczne to urządzenia elektryczne o wysokiej trwałości, które od kilku lat zyskały sporą popularność w ramach gospodarstw domowych. Oferowane na rynku ogniwa słoneczne mogą być wydajne (na poziomie około 90% stanu wyjściowego) przez około 25-30 lat. Co potem? Jak postępować z zużytą fotowoltaika, jak ją utylizować? Poniższy artykuł pozwoli Ci poznać odpowiedź na te pytania.

Czy możliwe jest przedłużenie żywotności paneli słonecznych?

Fotowoltaika to spora inwestycja na wiele lat, nie bez powodu wiele osób zastanawia się, czy można przedłużyć jej żywotność. Choć panele nie wymagają w zasadzie konserwacji, to są pewne kroki, które pozwolą zwiększyć ich wydajność oraz żywotność. Można do nich zaliczyć m.in.:

• sprawdzanie okablowania – oględziny kabli każdego roku, czy nie są uszkodzone i mają prawidłowe podłączenie, może przedłużyć pracę całego systemu,
• czyszczenie ogniw słonecznych – szczególnie warto się tym zająć w okresie suszy oraz latem. Konieczny do czyszczenia będzie profesjonalny sprzęt lub skorzystanie z usług firmy, która takim dysponuje,
• regularne monitorowanie instalacji – to najlepszy sposób na sprawdzenie, czy panele słoneczne wykazują się właściwą mocą. Można wspomóc się falownikiem lub systemem rejestrowania. Jeśli zasilanie jest niższe niż normalnie, to warto skonsultować się z producentem paneli lub instalatorem.

Jak utylizować fotowoltaikę?

Utylizacja paneli słonecznych jest konieczna wtedy, gdy zostaną uszkodzone w transporcie, na skutek zdarzeń losowych lub, gdy po prostu przestaną po czasie działać wydajnie. Co istotne, w polskim prawie zostały ujęte zasady, według których powinna przebiegać utylizacja fotowoltaika.

Paneli słonecznych z wiadomych względów nie można wrzucić do pojemnika z odpadami komunalnymi czy do ogólnodostępnego kontenera na odpady segregowane. Nie ma dla nich miejsca w pojemniku ze szkłem, tworzywami sztucznymi i metalem. Odpowiednim miejscem na zużyte lub wadliwe panele fotowoltaiczne jest kontener na sprzęt wielkogabarytowy.

Jak przebiega recykling paneli fotowoltaicznych krok po kroku?

Ustawa z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym wskazuje, że panele fotowoltaiczne powinny zostać zdemontowane. Brak w niej jednak szczegółowych wytycznych dotyczących ogniw słonecznych, dlatego panele powinny być traktowane jak każdy inny sprzęt elektroniczny lub elektryczny. Recykling paneli fotowoltaicznych odbywa się w kilku etapach:

• demontaż paneli fotowoltaicznych – najpierw oddzielane są wszystkie łatwe w demontażu elementy, takie jak kable i skrzynki przyłączeniowe,
• usuwanie elementów z aluminium i szkła – szkło ochronne i aluminiowe ramy paneli są stosunkowo łatwe do odzyskania, przetopienia i ponownego zastosowania, co pozwala osiągnąć skuteczność recyklingu nawet na poziomie 90%,
• odzyskiwanie wafli krzemowych – celem jest odzyskanie czystego krzemu z elementów odpowiedzialnych za produkcję prądu,
• utylizacja termiczna odpadów – odpady, które nie nadają się do ponownego wykorzystania, są spalane w wysokich temperaturach, co gwarantuje pełną utylizację (w temperaturze 500°C odparowują tworzywa sztuczne, pozostawiając metale i szkło).

Panele fotowoltaiczne – utylizacja na koszt właściciela czy producenta?

Utylizacja paneli fotowoltaicznych niestety nie przynosi zysków – odzyskane surowce wtórne nie pokrywają kosztów recyklingu. W polskim prawie kwestia ta budzi pewne wątpliwości. Jednak ministerstwo aktywów państwowych wskazuje na artykuły 18 i 19 Ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, które stanowią, że producenci sprzętu dla gospodarstw domowych są zobowiązani do zorganizowania i sfinansowania odbioru oraz przetwarzania zużytego sprzętu. Minister potwierdził to w odpowiedzi na interpelację sejmową, wyrażając przekonanie, że koszty likwidacji instalacji fotowoltaicznych nie będą nadmiernie obciążać właścicieli, ze względu na rosnącą wartość surowców wtórnych. Właściciel fotowoltaiki może jednak samodzielnie dostarczyć panele do firmy recyklingowej i opłacić usługę, co obecnie kosztuje niecałe dwa złote za kilogram paneli.